Zapaljenska bolest creva je termin koji se koristi za opisivanje poremećaja koji uključuju hroničnu upalu digestivnog trakta. Tipovi zapaljenskih bolesti creva su:
- Ulcerativni kolitis – stanje koje izaziva dugotrajne upale i čireve na unutrašnjoj sluznici debelog creva i rektuma.
- Kronova bolest – karakteriše je upala sluznice probavnog trakta koja se često širi duboko u zahvaćena tkiva.
I ulcerozni kolitis i Hronova bolest obično podrazumevaju jaku dijareju, bol u trbuhu, umor i gubitak težine.
Koji su simptomi zapaljenske bolesti creva?
Simptomi zapaljenja creva razlikuju se u zavisnosti od težine upale i mesta pojave. Simptomi mogu biti od blagih do teških. Verovatno će se u nekom periodu bolesti simptomi ublažavati.
Znakovi i simptomi koji su zajednički i za Kronovu bolest i ulcerozni kolitis uključuju:
- Proliv
- Groznicu i umor
- Bol u trbuhu i grčeve
- Krv u stolici
- Smanjeni apetit
- Nenamerno mršavljenje
Kada je neophodno obratiti se doktoru?
Neophodno je posetiti doktora ukoliko dođe do trajne promene u radu digestivnog trakta, tj. kada se pojave prvi znaci i simptomi upalne bolesti creva. Iako upalna bolest creva obično nije fatalna, to je ozbiljna bolest koja u nekim slučajevima može izazvati veće komplikacije.
Koji su uzroci zapaljenskih bolesti creva?
Tačan uzrok zapaljenske bolesti creva nije poznat. Ranije se sumnjalo u povezanost sa ishranom i prisustvom stresa, ali ispostavilo se da ovi faktori mogu pogoršati stanje, ali ne i uzrokovati samu bolest. Čini se i da nasledni faktor takođe igra ulogu u pojavi ovog stanja.
Imuni sistem kao uzrok pojave
Imuni sistem brani organizam od patogeih mikroorganizama (organizmi koji izazivaju bolesti i infekcije). Bakterijska ili virusna infekcija probavnog trakta može pokrenuti imuni odgovor.
Kako se telo pokušava boriti protiv napadača, digestivni trakt postaje upaljen. Kada nestane infekcija, nestaje i upala. Takav odgovor je normalan i javlja se onda kada imuni sistem nije poremećen.
Međutim, kod osoba koje pate od zapaljenske bolesti upala digestivnog trakta može se dogoditi čak i ako nema infekcije. Imuni sistem umesto toga napada sopstvene ćelije tela. Takva pojava poznata je kao autoimuni odgovor.
Zapaljenske bolesti creva se takođe mogu pojaviti kada upala ne prestane nakon što je infekcija izlečena. Upala može da traje mesecima ili čak godinama nakon nestanka infekcije.
Koji su faktori rizika za zapaljenje creva?
- Starost – iako se prisustvo bolesti obično dijagnostikuje pre 30. godine, kod većine pacijenata do razvoja dolazi tek tokom 50-ih ili 60-ih godina života.
- Porodična istorija – veći rizik se javlja kod osoba ćiji su bliski srodnici patili od iste bolesti.
- Pušenje cigareta – cigarete su najvažniji faktor rizika za nastanak Hronove bolesti. Iako pušenje može pružiti određenu zaštitu protiv ulceroznog kolitisa, ukupne zdravstvene koristi od pušenja nema, pa je ostavljanje cigareta bitan korak ka ublažavanju rizika oboljevanja.
- Životna sredina – ako živite u industrijalizovanoj zemlji, veća je verovatnoća da ćete razviti neku od zapaljenskih bolesti. Stoga može biti da faktori okoline, uključujući ishranu sa visokim procentom masti ili rafinirane hrane, igraju ulogu.
