Šta je anemija?
Anemija se definiše kao nizak broj crvenih krvnih zrnaca. Prilikom rutinskog ispitivanja krvi, anemija se oslikava sniženim vrednostima hemoglobina i/ili hematokrita. Hemoglobin je najvažniji protein u našim crvenim krvnim ćelijama. On prenosi kiseonik i dostavlja ga u različite delove telu. Ako imate anemiju, i nivo hemoglobina će biti nizak. Ako je vrednost preterano snižena, tkiva ili organi možda neće dobiti dovoljnu količinu kiseonika. Simptomi anemije poput umora ili bolova, javljaju se zato što organi ne dobijaju ono što im je neophodno kako bi funkcionisali onako kako bi trebalo.
Anemija je najčešće hematološko oboljenje i zahvata oko 10% svetske populacije. Žene, mala deca i ljudi koji boluju od dugotrajnih hroničnih bolesti, imaju veću šansu da obole od anemije.
Potrebno je zapamtiti nekoliko stvari u vezi sa uzrocima pojave anemije:
- Određeni oblici anemije prenose se putem gena. Urođene hemolitičke anemije (čiji je uzrok smanjena količina unosa vitamin B12), nastaju usled nasledog poremećaja sastavnih delova eritrocita (talasemija, sferocitoza…) i u našoj polulaciji su retke.
- Žene češće oboljevaju od anemije jer se sa nedostatkom gvožđa, zbog gubitka krvi tokom menstruacije, stvara i veća potreba za snabdevanjem organizma krvlju tokom trudnoće. Ovo je naročito čest slučaj kod žena u reproduktivnom period, koje krvare pojačano – duže od 5 dana. Ipak i muškarci mogu oboleti na sličan način – najčešće usled krvarenja iz gastroenterološkog sistema.
- Stariji odrasli ljudi takođe češće oboljevaju od anemije, jer je verovatnije da imaju bolest bubrega ili druga hronična zdravstvena stanja koja mogu uticati na promene u sastavu krvi.
- Adolescenti tokom perioda ubrzanog rasta i razvoja često oboljevaju od anemije izazvane nedostatkom gvožđa u organizmu. Ova pojava naročito je česta kod osoba koje ne unose dobvoljnu količinu gvožđa u svoj organizam (npr. vegetarijanci i vegani)
- Anemija ne mora nužno biti izazvana navedenim promenama. U pojedinim slučajevima anemija se javlja i kao prateći fenomen drugih bolesti, poput kancera, infekcije i sl.
Postoji mnogo vrsta anemije, a sve imaju različite uzroke zbog kojih se javljaju, i različite načine lečenja. Neki oblici – poput blage anemije koja se javlja tokom trudnoće – nisu razlog za brigu. Neke vrste anemije mogu biti teške, doživotne ili više simptomatske.
Osim nedosatatkom gvožđa, anemija može biti izazvana i povećanom razgradnjom eritrocita, mada je takva (hemolitička) vrsta anemije mnogo ređa.
Koji su simptomi prisustva anemije?
Simptomi anemije u početku mogu biti tako blagi da ih je veoma teško otkriti. Ali ako se stanje pogoršava, neophodno je obaviti pregled. Simptomi uglavnom uključuju sledeće:
- Vrtoglavica ili osećaj kao da ćete se onesvestiti
- Brz ili neobičan rad srca pojavljuje se kod pacijenata sa težim stepenom anemije
- Glavobolja
- Bol u predelu kostiju, grudi, trbuha i zglobova
- Problemi sa rastom kod dece i tinejdžera
- Pojava “kratkog daha”
- Koža koja je bleda ili žuta
- Hladne ruke i noge
- Čest umor ili slabost koji nisu uzrokovani nedostatkom sna
Ukoliko pacijent boluje od anemije duži vremenski period, može doći i do opadanja kose, iskrzanih noktiju i sl.
