Pleuritis je stanje u kojem pleure – dve velike, tanke membrane koje odvajaju pluća od zida grudnog koša – postaju mesto odvijanja zapaljenskog procesa. Glavni simptom je oštar, probadajući bol u grudnom košu koji se pogoršava u toku dubokog disanja.
Jedan list pleure se obavija oko pluća dok je drugi list pleure prislonjen uz unutrašnji zid grudnog koša. Između ova dva lista je mali prostor u kome se obično nalazi mala količina tečnosti. Dva lista pleure klize jedan preko drugog i tako omogućavaju stalne pokrete pluća. Ukoliko se ti listove upale onda postaju zadebljali pa se tako međusobno iritiraju tokom pokreta pluća sa posledičnim bolom tokom udisaja i izdisaja. Bol prestaje zadržavanjem vazduha.
Simptomi pleuritisa
Znaci i simptomi pleuritisa uključuju:
- Probadajući bol u grudnom košu koji se pogoršava sa dubokim disanjem, kijanjem i kašljanjem
- Nedostatak vazduha jer pacijent pokušava da diše što pliće kako bi umanjio bol
- Kašalj
- Povišena temperatura
Bol može da se pogoršava sa pomeranjem gornjeg dela tela i može da se širi u ramena i leđa. Pleuritis može biti praćen empijemom, atelektazom ili pleuralnom efuzijom:
- Pleuralna efuzija: u nekim slučajevima tečnost se akumulira u prostoru između dva lista pleure. U tom slučaju bol može nestati jer se listovi pleure više ne dodiruju međusobno.
- Atelektaza: velika količina tečnosti u pleuralnom prostoru može izvršiti dovoljan pritisak tako da plućno krilo u celosti ili delimično kolabira što otežava disanje i izaziva kašalj.
- Empijem: nastaje ukoliko se višak tečnosti inficira pa se u pleuralnom prostoru nakuplja gnoj što je praćeno visokom temperaturom.
Uzroci pleuritisa
Pleuritis može nastati kao posledica sledećih oboljenja:
- Virusne infekcije poput influenza
- Bakterijske infekcije koja izaziva pneumoniju
- Gljivične infekcije
- Autoimunog oboljenja poput reumatoidnog artritisa ili lupusa
- Karcinoma pluća
- Plućne embolije
- Tuberkuloze
- Preloma rebara ili trauma
- Nekog naslednog oboljenja poput anemije srpastih ćelija
- Konzumiranja pojedinih lekovi
Dijagnoza pleuritisa
Potreban je pregled pulmologa uključujući auskultaciju pluća stetoskopom. Korisno je obaviti sledeće testove:
- Analize krvi koje mogu potvrditi infekciju ili autoimuno oboljenje poput lupusa ili reumatoidnog artritisa
- Radiografiju grudnog koša kojom se može potvrditi prisustvo vazduha ili tečnosti u pleuralnom prostoru
- CT pluća
- Ultrazvuk pluća
- EKG ispitivanja kojima se mogu isključiti srčana oboljenja kao uzrok bola u grudima
- Torakocenteza odnosno pleuralna punkcija kojom se tečnost evakuiše iz pleuralnog prostora i onda šalje na dalje analize. Ujedno služi i kao terapijska procedura jer olakšava disanje
Terapija pleuritisa
Ukoliko postoji pleuralni izliv onda se pleuralnom punkcijom evakuiše tečnost i tako olakšava disanje. Potrebno je lečiti uzrok pleuritisa. Na primer, ukoliko se radi o bakterijskoj infekciji propisuju se antibiotici. Bol i inflamacija se rešavaju nesteroidnim antiinflamatornim lekovima, a nekada i kortikosteroidima.
