Pleuralna efuzija je nakupljanje viška tečnosti između pleuralnih listova, u prostoru između plućnog krila i unutrašnje strane grudnog koša. Pleuru čine dve tanke membrane koje obavijaju pluća i unutrašnji zid grudnog koša i tako omogućavaju glatke pokrete pluća u toku disanja. U pleuralnom prostoru se normalno nalazi mala količina tečnosti koja eliminiše trenje u toku pokreta. Ozbiljnost stanja zavisi od brzine razvoja procesa, količine akumulirane tečnosti i uzroka nastanka efuzije. Pojedini pacijenti nemaju nikakve simptome pa se efuzija slučajno otkriva na radiografiji grudnog koša indikovanoj iz drugih razloga. Mogu biti prisutni simptomi karakteristični za bolest koja je izazvala izliv tečnosti u plućima.
Simptomi pleuralne efuzije su sledeći:
- Bol u grudima
- Suvi, neproduktivni kašalj
- Dispnea odnosno otežano disanje
- Ortopnea odnosno otežano disanje osim u uspravnom položaju
Šta izaziva pleuralnu efuziju?
U zavisnosti od uzroka, izlivena tečnost može biti siromašna (transudat) ili bogata proteinima (eksudat). Ove dve kategorije pomažu u dijagnozi uzroka pleuralne efuzije.
Najčešći uzroci transudativne pleuralne efuzije uključuju:
- Kongestivnu srčanu insuficijenciju
- Plućnu emboliju
- Cirozu
- Operacije na otvorenom srcu
Najčešći uzroci eksudativne pleuralne efuzije su:
- Pneumonija
- Karcinom
- Plućna embolija
- Bubrežna insuficijencija
Drugi manje zastupljeni uzroci su:
- Tuberkuloza
- Autoimuna oboljenja
- Krvarenje usled traume
- Hilotoraks usled trauma
- Azbestoza
- Meigsov sindrom
- Sindrom hiperstimulacije ovarijuma
Pojedini lekovi, operacije i radijaciona terapija mogu izazvati pleuralni izliv. Pleuralna efuzija se nekad javlja u sklopu kliničke slike karcinoma pluća, dojke ili limfoma. U nekim slučajevima tečnost može sadržati maligne ćelije ili može biti direktna posledica hemoterapije.
Dijagnoza se postavlja sledećim procedurama:
- Radiografija pluća
- CT pluća
- Ultrazvuk
- Torakocenteza
- Analiza izlivene tečnosti
Nekada je potrebno uraditi torakoskopiju ili kako se još naziva VATS (video-assisted thoracoscopic surgery). Terapija zavisi od uzroka pleuralne efuzije. Ukoliko je disanje otežano, tečnost se evakuiše pleuralnom punkcijom.
